Artsen zeggen dat een gezonde spijsvertering de sleutel is tot het normaal functioneren van het hele lichaam.Omgekeerd kunnen problemen met de maag en darmen invloed hebben op het cardiovasculaire, zenuw- en endocriene systeem, de immuniteit en zelfs de psycho-emotionele toestand van een persoon.Of dit werkelijk het geval is, waarom de gezondheid van het spijsverteringskanaal zo belangrijk is, hoe je goed moet eten en of het nodig is om de darmen te “helpen” met medicijnen - we zullen het je in detail vertellen in ons artikel.
In feite is voor het lichaam niet alleen de gezondheid van maag en darmen belangrijk, want het spijsverteringsstelsel bestaat ook uit de mondholte, slokdarm, lever, galblaas en alvleesklier. Als ten minste één orgaan “faalt”, lijden alle andere organen daar onmiddellijk onder.
Het ontbreken van tanden in de mond leidt bijvoorbeeld tot slecht kauwen en verteren van voedsel - wat betekent dat voedingsstoffen, vitaminen en mineralen niet in de maag worden opgenomen. Vroeg of laat ontwikkelt zo iemand hypovitaminose en bloedarmoede, wat leidt tot een slechte gezondheid, verminderde immuniteit en ernstige gezondheidsproblemen.
Bovendien is het spijsverteringsstelsel direct verbonden met de hersenen. Artsen noemen deze verbinding de “darm-hersenas”: iemands psycho-emotionele toestand hangt af van de gezondheid van de darmen - en omgekeerd.
Een goed voorbeeld is misselijkheid, die optreedt bij ernstige stress of angst. Soms is het het enige symptoom van psycho-emotionele overbelasting of een angststoornis. En de toestand van “een stuk past niet in de keel” en zeer onaangename “berenziekte” - dit zijn ook manifestaties van het werk van de darm-hersenas.
Verrassend, maar het werk van het endocriene systeem hangt ook af van de toestand van het “spijsverteringsorgaan”, namelijk - de alvleesklier. Het behoort tot de klieren van niet alleen exocriene maar ook endocriene secretie - het scheidt spijsverteringsenzymen af (amylase, lipase, protease) en tegelijkertijd het hormoon insuline, dat nodig is voor de assimilatie van glucose door de cellen. Als de alvleesklier is aangetast, kan iemand diabetes mellitus ontwikkelen .
En natuurlijk is er een zeer nauwe relatie tussen een gezonde darm en immuniteit. In het ileum (een deel van de dunne darm) bevinden zich een groot aantal peyer's plaques. Dit zijn clusters van lymfoïde weefsel (follikels) die verantwoordelijk zijn voor de “darmimmuniteit”. Ze worden ook aangetroffen in de dikke darm en zelfs in de blindedarm. De plaques van Peyer helpen om de antigenen van schadelijke micro-organismen in de darm te “vangen” en er de juiste antilichamen tegen te produceren - dat wil zeggen, te neutraliseren.
Het versterken van de immuniteit “via de darmen” is geen mythe: deze methode werkt echt en wordt in de geneeskunde gebruikt.
Interessant feit! In de eerste helft van de twintigste eeuw was preventieve blindedarmoperatie populair - de blindedarm werd van tevoren verwijderd, voordat hij tijd had om te ontsteken en het lichaam ernstig te schaden. Maar al snel werd deze praktijk verlaten, omdat de worm een belangrijk orgaan van het darmlymfestelsel was en de verwijdering ervan leidde tot een verminderde immuniteit bij kinderen en volwassenen. Vandaag de dag zijn chirurgen over de hele wereld het erover eens - de operatie wordt alleen uitgevoerd bij een bevestigde blindedarmontsteking, als de ontsteking van de uitgroeisel een bedreiging vormt voor het menselijk leven. En in ontwikkelde landen probeert men blindedarmontsteking al te behandelen met antibiotica.
Darmgezondheid: waar te beginnen?
Op internet kun je veel tips vinden over de gezondheid van de spijsvertering, maar ze zijn niet allemaal nuttig en sommige zijn ronduit schadelijk. Meestal heeft een gezond maagdarmkanaal geen extra “herstel” nodig - het is voldoende om een goed dieet en een evenwichtige voeding te hebben.
Maar het kan geen kwaad om de belangrijkste symptomen van problemen met de maag en darmen te kennen, want het is gemakkelijker om een ziekte in een vroeg stadium aan te pakken dan om de gevolgen te behandelen. Tekenen van maag- en darmziekten
- gevoel van een brok in de keel;
- brandend maagzuur;
- oprispingen van lucht, zuur, bedorven of opgegeten voedsel;
- een zwaar gevoel in de bovenbuik;
- ongemak achter het borstbeen;
- misselijkheid en overgeven;
- abdominaal opgeblazen gevoel;
- overmatig gas;
- buikpijn;
- veranderingen in de consistentie van de ontlasting en/of de frequentie van de ontlasting;
- constipatie of diarree;
- slijm, onverteerd voedsel, bloed of andere onzuiverheden in de ontlasting;
- veranderingen in de kleur van de ontlasting (bijv. zwarte “teerachtige” ontlasting bij gastro-intestinale bloedingen).
Let op:hoesten kan ook een symptoom zijn van “maag”-problemen. Het treedt meestal op wanneer maagsap in de slokdarm en hogerop wordt geperst door zwakte van een speciale spier, de hartspier. Dit leidt tot ontsteking en irritatie van de slijmvliezen van het strottenhoofd en de keelholte, wat een dwangmatige hoest veroorzaakt. De hoest neemt meestal toe als iemand ligt.
Als je vaak last hebt van een van de bovenstaande symptomen, moet je een gastro-enteroloog raadplegen. Als er bloed in de ontlasting zit, teerachtige ontlasting, “koffiedik” braken, vooral in combinatie met gebrek aan eetlust, gewichtsverlies of buikpijn, constipatie/diarree - dan moet je zo snel mogelijk naar de dokter. Deze symptomen worden in de geneeskunde "rode vlaggen ” genoemd - ze wijzen op ernstige gezondheidsproblemen en vereisen onmiddellijk onderzoek.
Over het algemeen zijn maag-darmproblemen functioneel en organisch. De eerste ontstaan meestal door een verstoring van het spijsverteringskanaal (bijvoorbeeld de motiliteit), en de tweede worden geassocieerd met ziekten van het spijsverteringsstelsel (ontstekingen, zweren, tumoren). En als je bij organische ziekten niet zonder serieuze medicijnen en soms zelfs chirurgie kunt, kun je bij functionele stoornissen vaak volstaan met “weinig bloed” - dieet, normalisering van het dieet, behandeling van comorbiditeiten (bijvoorbeeld depressie, angststoornis), evenals speciale “darmmedicijnen” - probiotica en prebiotica.
Veel voorkomende functiestoornissen zijn
- postprandiaal distress syndroom (vroege verzadiging en een vol gevoel in de maag, zelfs bij het eten van een normale portie);
- epigastrisch pijnsyndroom (pijn in het pancreasgebied die niet terugspringt of zich uitbreidt);
- prikkelbare darm syndroom (buikpijn in combinatie met diarree en/of constipatie, veranderingen in de vorm van de ontlasting).
Bij functiestoornissen brengt onderzoek van het spijsverteringsstelsel meestal geen ernstige afwijkingen aan het licht, maar de symptomen (pijn, veranderingen in de ontlasting) kunnen erg levendig zijn en iemand veel leed bezorgen.
Hoe de darmen gezond houden?
Een gezond dieet is uiterst belangrijk voor een normale spijsvertering. Natuurlijk moet de voeding evenwichtig zijn - dat wil zeggen de juiste hoeveelheid eiwitten, vetten en koolhydraten bevatten. Maar om het spijsverteringskanaal goed te laten functioneren, mag je vezels niet vergeten - een “must have” voor de gezondheid van het maagdarmkanaal en het hele organisme.
Wat zijn vezels? Het is een speciaal type koolhydraat dat voorkomt in plantaardig voedsel - het wordt niet verteerd of opgenomen door de dunne darm. Bijna onveranderd komen vezels in de dikke darm terecht, waar ze worden verteerd door bacteriën. Met behulp van speciale enzymen breken de micro-organismen voedingsvezels af (niet allemaal!) en verkrijgen zo energie voor groei en voortplanting.
Er zijn twee soorten vezels:
- oplosbare (dit is waar de grote darmbacteriën succesvol mee omgaan) - het vertraagt de spijsvertering en de opname van suiker (glucose). Havermout, peulvruchten, citrusvruchten en appels zijn rijk aan deze nuttige stof;
- onoplosbaar - het verbetert de darmmotiliteit en de regelmaat van de ontlasting, dus het is onmisbaar bij constipatie. Artsen noemen onoplosbare vezels een uitstekend middel voor een “regelmatige spijsvertering” en raden aan om meer zemelen, groenten en volkorenproducten te eten in geval van verminderde darmmotiliteit. Het is echter belangrijk om hier niet te overdrijven - een teveel aan onoplosbare vezels kan de peristaltiek zo stimuleren dat je een gastro-enteroloog moet bezoeken met klachten van een opgeblazen gevoel en buikpijn.
Voedingsmiddelen die nuttig zijn voor de spijsvertering zijn ook
- noten en zaden (vlas en chia, walnoten, amandelen) - ze zijn rijk aan zowel oplosbare als onoplosbare vezels, meervoudig onverzadigde vetzuren;
- avocado's - een bron van vezels en gezonde vetten;
- “probiotische” producten - kefir en yoghurt, die bacteriën bevatten die nodig zijn voor het “herstel” van de darm.
Probiotica en prebiotica
De meeste mensen hebben deze woorden wel eens gehoord en denken dat ze hetzelfde betekenen. Maar ondanks de klankovereenkomst zijn probiotica fundamenteel anders dan prebiotica. Laten we eens kijken wie wie is.
Probiotica zijn levende micro-organismen waar het menselijk lichaam baat bij heeft als ze in voldoende hoeveelheden worden toegediend. Ze omvatten verschillende stammen van lactobacillen (Lactobacillus) en bifidobacteriën (Bifidobacterium), evenalssaccharomyces gist (Saccharomyces boulardii). Probiotica zijn onmisbaar voor het herstellen van de darmflora en het normaliseren van de immuniteit.
Prebiotica zijn stoffen die niet verteerd worden in de menselijke darm, maar een gunstig effect hebben op de eigen nuttige bacteriën (het evenwicht van de microflora handhaven). De meest populaire prebiotica zijn inuline, lactulose, moedermelkoligosachariden, oligofructose.
Er zijn ook producten die probiotica (bacteriën) en prebiotica (bijv. fructooligosachariden, inuline) combineren - ze worden synbiotica genoemd. Ze herstellen effectief het evenwicht van de darmflora, normaliseren de spijsvertering en ondersteunen het immuunsysteem. Populaire synbiotica zijn Lactiale, Symbiolact Compositum, Probiotic with Prebiotic Mason Natural.
Hoe de darmen genezen en de spijsvertering verbeteren?
Zoals hierboven vermeld, zijn voeding en goede eetgewoonten belangrijk voor een gezonde darm. Als je 1-2 keer per dag grote porties eet of juist 4-5 keer maar “ongezonde” tussendoortjes - dan zullen spijsverteringsproblemen niet op zich laten wachten.
Om de darmen “op rolletjes” te laten werken, moet voedsel dienovereenkomstig worden ingenomen: plus of min op hetzelfde moment en in gematigde porties. Het is ook belangrijk om het drinkregime niet te vergeten, want water en spijsvertering zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Vocht vergemakkelijkt de afbraak van voedsel en versnelt de doorvoer ervan door het maagdarmkanaal.
Opmerking: vroeger was het een populaire mening dat water dat tijdens of na de maaltijd gedronken werd, het maagsap “verdunde” en de spijsvertering verslechterde. Maar nu noemen artsen deze bewering een andere “pseudomedische” mythe.
Er is nog een factor die veel mensen vergeten - lichamelijke activiteit. De darmgezondheid verslechtert met hypodynamia, omdat de motiliteit ook vertraagt. Mensen die weinig bewegen hebben vaker last van constipatie dan actieve mensen. En hoewel dit verband niet direct kan worden genoemd, omdat de darmmotiliteit door veel andere factoren wordt beïnvloed - mag het niet worden vergeten. En hoe dan ook - beweging voor het lichaam is altijd nuttiger dan de afwezigheid ervan.
Maar soms gebeurt het dat iemand goed eet, veel drinkt, actief is, maar dat spijsverteringsproblemen niet verdwijnen. Vaak wordt dit waargenomen na darminfecties of andere ziekten, wanneer je veel medicijnen moet nemen. In de meeste gevallen zijn antibiotica de boosdoener. Hoewel ze onmisbaar zijn bij bijna elke bacteriële ziekte, kunnen antibiotica voor de darmflora een echte vloek zijn - om deze te herstellen na zo'n behandeling is lang en moeilijk.
Maar ook relatief “onschuldige” medicijnen kunnen het evenwicht van de darmflora verstoren - bijvoorbeeld middelen tegen brandend maagzuur (protonpompremmers). Als je die langdurig of ongecontroleerd inneemt, neemt de zuurgraad van het maagsap af en beginnen bacteriën snel te groeien en te vermenigvuldigen in de darm. Deze ziekte wordt bacterieel overgroei syndroom (SIBRS) genoemd. De meest voorkomende symptomen zijn een opgeblazen gevoel in de buik en winderigheid, maar chronische diarree, buikpijn en andere symptomen kunnen ook voorkomen.
Om de diagnose te bevestigen, wordt een kweek van de inhoud van de dunne darm uitgevoerd. Maar verwar deze analyse niet met een weinig informatief fecaal bacteriologisch onderzoek naar “dysbacteriosis” - als SIBR wordt vermoed, wordt het materiaal endoscopisch (rechtstreeks uit de darm) afgenomen.
Hoe kan de darmflora weer in evenwicht worden gebracht?
Om de darmflora te herstellen, worden dezelfde probiotica (bijv. Biogaya, Linex, Lacium) en prebiotica (Lactulose, Inuline en andere) gebruikt waarover we eerder schreven.
Probiotica worden vaak gebruikt bij diarree, inclusief antibiotica-geassocieerde diarree - om het te behandelen en te voorkomen. Ze verhogen het aantal nuttige bacteriën in de darm en “verdringen” schadelijke bacteriën, en beïnvloeden het gastro-intestinale ecosysteem door immuunmechanismen in het slijmvlies te stimuleren. Daarnaast worden probiotica ook voorgeschreven bij andere ziekten - functionele maagdarmstoornissen, prikkelbare darm syndroom, colitis ulcerosa en zelfs necrotiserende enterocolitis (vaker ter preventie bij premature baby's).
Prebiotica worden gebruikt bij constipatie, leverencefalopathie (lactulose) en sommige allergische aandoeningen. Er zijn ook experimentele onderzoeken gedaan waarbij darmkanker minder vaak voorkwam bij het gebruik van “prebiotische” middelen.
Bij SIBR is de basis van de behandeling verrassend genoeg antibiotica - deze vernietigen schadelijke bacteriën en normaliseren de darmmicrobiota; een vetgedomineerd dieet is ook effectief. Maar het gebruik van probiotica en prebiotica bij deze ziekte wordt momenteel nog onderzocht.
Belangrijk: herstel van het evenwicht van de darmflora mag alleen door een arts worden gedaan. Zelfs de nuttigste pro- en prebiotica kunnen je gezondheid schaden als je ze willekeurig of op aanraden van kennissen inneemt.
Preventie van darmziekten
De beste preventie van GI-ziekten is een goed dieet en het vermijden van slechte gewoonten.
Nicotine en tabak teer irriteren het slijmvlies van de maag en kunnen de ontwikkeling van gastritis of zelfs maagzweer veroorzaken. Ethylalcohol beschadigt de lever en alvleesklier, wat leidt tot ernstige (en soms dodelijke) ziekten - cirrose en pancreonecrose. Alcoholmisbruik veroorzaakt braken, waardoor de slijmvliezen van de slokdarm en de maag kunnen scheuren. Deze complicatie wordt het Mallory-Weiss syndroom genoemd. Daarnaast veroorzaakt ethylalcohol soms de ontwikkeling van het bacteriële overgroei syndroom (SIBR), en in het algemeen is het niet goed voor het lichaam.
Op internet wordt vaak gediscussieerd over de vraag of het nodig is om tests te doen voor vroegtijdige opsporing van GI-ziekten. Bij jonge mensen, als er geen klachten zijn, is preventief onderzoek niet nodig. Maar met het ouder worden neemt het risico op darmkanker toe, dus na 40-50 jaar (volgens verschillende aanbevelingen) raden artsen sterk aan om elke 5 jaar een diagnostische colonoscopie (onderzoek van de darmen met een endoscoop) te ondergaan.
Belangrijk! Als er een voorgeschiedenis van maagkanker is bij familieleden, kunnen gastro-enterologen periodieke gastroscopie aanbevelen. Een biochemische bloedtest om het niveau van lever- en pancreasenzymen te bepalen, een ontlastingstest op verborgen bloed en calprotectine (een marker van ontsteking en tumorgroei in de darm) kunnen ook nuttig zijn.
Het Liki24.com team wenst je een gezonde spijsvertering en een uitstekende gezondheid!